Przemysł spożywczy a zmiany klimatyczne: Jak przedsiębiorstwa mogą wdrożyć strategie adaptacyjne?
Przemysł spożywczy w czasach klimatycznej niepewności
Rzeczywistość, która nie poczeka na naszą gotowość
W zeszłym roku rolnicy z Wielkopolski stracili blisko 30% plonów jabłek z powodu wiosennych przymrozków. Tymczasem w Afryce Zachodniej, gdzie pozyskujemy większość światowego kakao, susza spowodowała, że ceny tego surowca wzrosły o 150% w ciągu ostatnich 18 miesięcy. To nie są odosobnione przypadki – to nowa norma, z którą branża spożywcza musi się zmierzyć.
Jak budować odporność łańcucha dostaw?
Kluczowe jest myślenie o alternatywach już dziś. W Grupie Maspex od trzech lat prowadzimy program Różne źródła – pewne dostawy. Zamiast polegać na jednym dostawcy kakao z Ghany, nawiązaliśmy współpracę z plantatorami w Ekwadorze i Indonezji. Koszty? Wyższe o około 12%. Bezpieczeństwo? Nie do przecenienia, gdy w zeszłym roku dostawy z Afryki opóźniły się o 3 miesiące.
- Współpraca z lokalnymi rolnikami (np. program Od pola do stołu Pukki)
- Inwestycje w magazyny strategiczne (jak 10 nowych chłodni Hortexu)
- Cyfryzacja łańcucha dostaw (systemy śledzenia dostępności w czasie rzeczywistym)
Technologie, które już dziś zmieniają reguły gry
W naszym zakładzie w Pile wprowadziliśmy system odzysku wody, który pozwala zaoszczędzić rocznie tyle wody, ile zużywa średniej wielkości miasto. Ale to nie wszystko – najciekawsze są rozwiązania, które rodzą się z konieczności. Gdy w 2022 roku ceny oleju słonecznikowego poszybowały w górę, nasz zespół R&D wpadł na pomysł wykorzystania oleju z pestek dyni. Efekt? Nowa linia produktów, która stała się hitem wśród osób dbających o zdrowie.
| Technologia | Skuteczność | ROI |
|---|---|---|
| Nawadnianie kropelkowe u dostawców | Oszczędność wody do 60% | 2-3 lata |
| AI w prognozowaniu zbiorów | Dokładność +40% | 1 rok |
Dialog z konsumentem – jak nie wpaść w pułapkę greenwashingu?
Pamiętam, gdy w 2021 roku wprowadziliśmy nowe, mniejsze opakowania serków homogenizowanych. Telefony od wściekłych klientów nie ustawały przez tydzień. Dopiero gdy pokazaliśmy w kampanii, że dzięki temu rozwiązaniu zmniejszyliśmy emisję CO2 o 17 ton miesięcznie (co odpowiada przejechaniu 85 tysięcy km samochodem), nastroje się zmieniły. Kluczem okazała się transparentność – pokazanie prawdziwych danych, a nie ogólników.
Finansowanie zmian – gdzie szukać pomocy?
Wiele firm rezygnuje z transformacji, bojąc się kosztów. A szkoda, bo dostępnych jest coraz więcej programów wsparcia. Oto trzy sprawdzone opcje:
- Program GreenEvo – dotacje do 5 mln zł na zielone technologie
- Fundusz Modernizacji Przetwórstwa – preferencyjne kredyty dla MŚP
- Klastry energii – możliwość wspólnych inwestycji w OZE
Nasza rada? Zacznij od audytu – często okazuje się, że zmiany, które przynoszą największe korzyści, wcale nie są najdroższe. W naszym przypadku prosta modernizacja linii pakującej dała 23% oszczędności energii.
Nie ma odwrotu – czas działać
Pamiętam słowa naszego głównego technologa: Kiedyś adaptacja była wyborem. Dziś to warunek przetrwania. Najlepsi gracze na rynku już to zrozumieli – ci, którzy inwestują teraz, w ciągu najbliższych 3-5 lat zdobędą przewagę konkurencyjną, której nie da się nadrobić. Bo w biznesie spożywczym przyszłości chodzi nie tylko o to, co jemy, ale jak to jedzenie powstaje – od pola aż po talerz.
Zacznijmy od małych kroków, ale zacznijmy już dziś. Bo jak pokazują ostatnie lata – klimat nie będzie czekał, aż dogonimy rzeczywistość.
